پاسخ به یک شبهه
موضوعی که همواره از سوی برخی افراد با هدف واردکردن شک و شبهه به وجود امامزادگان مطرح شده است، مسئلهٔ افزایش آمار امام‌زاده‌ها قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است. از سوی دیگر انجام برخی رفتارهای خرافی توسط افراد بی‌اطلاع در این مکان‌ها بسیار نگران‌کننده است. اصالت و درستی وجود این امامزادگان نیز از دیگر مواردی است که همواره با اهداف گوناگون مورد سؤال برخی شکاکان بوده است. آنچه در ادامه می‌خوانید پاسخی است به این شبهه که: آیا در ایران امامزادههای جعلی و ساختگی داریم یا نه؟
امام‌زاده‌ها چگونه وارد ایران شدند؟
زمانی که امامزادگان و سادات علوی به سرزمین ایران گام نهادند، مقارن با خلافت حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بود. در آن زمان دین اسلام در میان ایرانیان پذیرفته شده بود و ایران به‌عنوان مکانی امن برای مسلمانان و دوستداران اهل‌بیت او و خاندان پیامبر ص به شمار می‌آمد و شرایط آن را داشت که محلی برای اقامت و سکنای سادات و امامزادگان باشد. امامزادگان و سادات علوی با دو هدف به ایران آمدند؛ عده‌ای از این بزرگان با هدف ترویج دین مبین اسلام و تشیع به ایران آمدند و گروهی دیگر نیز به سبب وجود حکومت‌های ظالم وقت در سرزمین‌های مادری‌شان، تصمیم گرفتند برای نجات جان خود به ایران پناه بیاورند. این بزرگان در چهار مرحلهٔ تاریخی وارد ایران شدند:
گروه اول و قسمت اعظم سادات، بعد از واقعهٔ عاشورا و شهادت امام حسین (علیه‌السلام) برای مبارزه با ظلم امویان و خون‌خواهی امام حسین (علیه‌السلام) وارد ایران شدند که بار توجه به شرایط حاکم آن زمان، در مقابل ظلم امویان تاب نیاوردند و به شهادت رسیدند و در استان‌های مختلف مدفون شدند.
گروه دوم سادات و امامزادگان، در دوران خلافت حجاج بن یوسف وارد و ایران شدند.
گروه سوم پس از پذیرش ولایت‌عهدی امام رضا (علیه‌السلام) وارد ایران شدند. این ولایت‌عهدی دلیلی شد تا بیش از چهل هزار نفر از سادات و امامزادگان به ایران مهاجرت کنند. با ورود این بزرگان در آن مقطع تاریخی و شهادت امام رضا (علیه‌السلام) به دست حاکمان عباسی، مسیر ورود سادات علوی از مرز بصره و اهواز به داخل ایران جریان بیشتری گرفت. آن‌ها از سوی اهواز به استان‌های مرکزی و جنوبی مانند فارس، یزد، اصفهان، سمنان و خراسان ورود پیدا کردند. شهادت امام هشتم (علیه‌السلام) دلیلی شد که این بزرگان نیز به دست حاکمان ظالم عباسی به شهادت برسند و در همین استان‌ها نیز به خاک سپرده شوند. از آن زمان، این بقاع به‌عنوان امامزادگان مورداحترام ایرانیان قرار دارند.
گروه چهارم دسته‌ای از سادات به شمار می‌آیند که تعداد آن‌ها از سه گروه دیگر بیشتر است. اینان در زمان حکومت علویان بر مازندران، به ایران مهاجرت کرده‌اند. بیشتر پراکندگی امام‌زاده‌ها در قم، ری، قزوین، مازندران و بخش‌های جنوبی ایران است.
امامزادگان پس از مهاجرت به این سرزمین‌ها، همان‌جا به شهادت رسیده و یا وفات کرده‌اند. حکومت علویان و تسلط آن‌ها بر مازندران، علتی بود که گروه چهارم امامزادگان و سادات علوی از سه گروه دیگر بیشتر باشند.
بقعه‌هایی که تخریب شدند
آنچه دربارهٔ امامزادگان جعلی در حال حاضر ادعا می‌شود، صحت ندارد. در اوایل انقلاب یا قبل از انقلاب بعضی از افراد بر اساس خواب یا حدس و گمان مطرح می‌کردند که در فلان محل فردی مدفون‌شده که امام‌زاده است. مثلاً کسی می‌گفت: من خواب دیده‌ام که در این محل امام‌زاده‌ای مدفون است و این امام‌زاده به خواب من آمده و گفته است من امام‌زاده هستم و در این محل به قبر من توجه نمی‌شود. بر همین اساس با ساختن بنایی بر روی آن قبر، آن مکان تبدیل به امام‌زاده شده است. در همان اوایل انقلاب با ورود سازمان اوقاف و امور خیریه تمام این مواردی که سندیت نداشته‌اند، تخریب شده‌اند. مثلاً در استان مازندران بیش از هفتاد مورد تخریب گزارش شده است. بعد از انقلاب هم چندین مورد بوده که توسط سازمان اوقاف کشور پیگیری شده و توسط دستگاه‌های ذی‌ربط و مراجع قضایی و امنیتی تخریب شده‌اند.
داستان امامزادههای جدید چیست؟
اینکه عده‌ای می‌گویند در ایران امام‌زادهٔ جدیدی احداث شده است، واقعیت ندارد. شاید گفته شود ما از اینجا رد می‌شدیم، کنار این خیابان امام‌زاده‌ای نبوده و به‌یک‌باره دیدیم گنبد و بارگاهی بالا رفته و امام‌زاده‌ای ساخته شده است. غالباً حقیقت ازاین‌قرار است که این امامزادگان حرم‌های کوچکی داشتند، به‌اندازهٔ یک اتاقک؛ بعدها خیرانی پیدا شده و کنار این بقعه‌ها زمین‌هایی را خریداری کرده و با توجه به حاجتی که از وجود این امام‌زاده گرفته بودند، برای آن گنبد، گلدسته و رواق و شبستان ساخته‌اند؛ با ولی اصل بقعه وجود داشته و موجودیت آن در اسناد سازمان اوقاف ثبت بوده است. مردم و متدینین با توجه به عشقی که به امام‌زادهٔ محله‌شان دارند، در این مکان‌ها درمانگاه و زائرسرا می‌سازند و شبستان‌هایشان را گسترش می‌دهند. داستان حرم امام رضا (علیه‌السلام) تقریباً مشابه همین است. حرم امام رضا (علیه‌السلام) از روز اول این‌گونه نبوده است. این حرم یک هزار و دویست سال است که بنا شده و بارها بازسازی و مرمت و گسترش یافته است. نکتهٔ مهم این است که بازسازی و مرمت با گسترش یک امام‌زاده به معنای ساخت یک امام‌زاده جدید نیست.
منبع: ماهنامه خانه خوبان