واقعه کربلا یکی از معدود وقایع تاریخی است که در میان همه حوادث ویژگی خاص یافته و ممتاز گشته است و گذر زمان نه‌تنها آن را به فراموشی نسپرده بلکه هر روز بیش‌ازپیش آن را نمایان‌تر و شکوفاتر ساخته است، بی‌شک عناصری در این نهضت وجود داشته که سبب شده این واقعه بر تارک تاریخ درخشنده و ماندگار شود. عوامل جاودانگی واقعه عاشورا به‌اختصار عبارت‌اند از:
1. حسین (علیه‌السلام) اولین کشته از خاندان رسول خدا
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به‌عنوان بزرگ و پیشوای مسلمانان جایگاه خطیری داشت و ادب اجتماعی و اخلاقی دینی اقتضا می‌کرد که نسبت به خاندان و نزدیکان او سر تعظیم فرود آرند به‌ویژه آنکه حسین (علیه‌السلام) بارها از سوی رسول خدا ستوده شده بود و یا به نجات بشر خوانده شده بود بی‌تردید کشتن سبط پیامبر، با آن شیوه فجیع واقعه‌ای غیرمنتظره و بی پیشینه بود و یکی از عوامل مهم جاودانه شدن واقعه عاشورا شد.
هرچند امام حسن (علیه‌السلام) نیز پیش از امام حسین (علیه‌السلام) به دست کین به شهادت رسیده بود اما ظواهر امر به‌گونه‌ای بود که می‌شد آن را انکار کرد و نیز قضیه امام حسن (علیه‌السلام) هرگز مانند عاشورا آشکار و در ملأعام نبوده است.
2. ناجوانمردانه بودن شیوه‌های جنگ
عرب به اصولی مقید بود ازجمله اینکه در جنگ دست تعرض به کودکان و زنان و پیران دراز نمی‌کرد. بستن آب بر روی سپاه امام حسین، کشتن طفل شش‌ماهه، رفتار ناخوشایند آنان با اسراء، تعرض به جنازه‌ها از موجبات ماندگاری واقعه عاشورا بود.
3. نابرابری نبرد و پیکار شجاعانه
در یک‌سوی میدان جنگ شماری اندک و انگشت‌شمار قرار داشتند و در طرف دیگر سپاهی گران و بی‌شمار اما شجاعت، شهامت و استواری کوه قلنیل همراه امام حسین (علیه‌السلام) مایه شگفتی همگان در طول تاریخ شد آنانی که آشکارا مرگ را در پیش روی خود دیدند ولی با شجاعتی وصف‌ناپذیر زنده‌دلان را به اعجاب واداشته و این واقعه را در طول تاریخ بشری یگانه جلوه دادند.
4. استواری امام و پافشاری بر اصول
در طول تاریخ انسان‌های بزرگی همواره وجود داشتند که به اهداف خود معتقد بودند و به‌هیچ‌روی از اصول خویش دست برنداشتند و حتی جان خویش را بر سر آن نهادند اما به‌راستی جریان امام حسین (علیه‌السلام) کمتر نظیری در تاریخ یافته و به‌راستی بی‌نظیر است. حسین (علیه‌السلام) به‌حکم وظیفه دینی و مسئولیت انسانی با استواری هرچه تمام بر اصول و عدم نرمش در مقابل دشمنان در تمام تاریخ بی‌بدیل است. اصرار امام بر رد پذیرش بیعت، عدم توجه به نصایح دیگران، آگاهانه به مرگ نزدیک شدن، اعتقاد واقعی به اصول و... فضایی آفرید که هرگز مشابهی نیافت.
5. قربانی کردن بهترین‌ها (خانواده)
حضور اعضای خانواده در میان همراهان امام حسین (علیه‌السلام) عنصر دیگری بود که حادثه کربلا را یگانه کرد. حضور تمامی اعضای خانواده اعم از خردسالان، بیماران و زنان در صحنه کربلا باوجوداینکه امام به پایان کار خود وقوف داشت هیبتی دیگر به جریان عاشورا داده است خصوصاً اینکه همینان پس از اسارت و حضور در میان مردم به ترسیم آنچه روی داده پرداخته و شبانه‌روز به یادکرد آن واقعه مشغول بودند.
6. الگودهی قیام
قیام عاشورا سرمشقی برای بسیاری از انسان‌ها شد که در پی یافتن راه صحیح زندگی باعزت و گریز از ذلت در جستجو و کاوش بودند این قیام از همان آغاز الگویی برای دیگران شد الگویی قابل پیروی و عمل.
درواقع نهضت عاشورا و ایثارگری در آن تفسیر متعالی از زندگی و هستی ارائه می‌داد و برای بسیاری از آدمیان که در پی یافتن راه صحیح زندگی و گریز از ذلت در جست‌وجوی حق هستند، اسوه‌ای جدید شد، به‌بیان‌دیگر همین الگودهی قیام عاشورا در ماندگاری عاشورا مؤثر افتاد و هر روز عده‌ای در پی شناخت بهتر آن برآمده و زوایایی از آن را گشودند تا بتوانند بهتر و بیشتر طبق آن عمل کنند.
7. حق‌محوری و حق‌طلبی
از ویژگی‌های قیام عاشورا که در جاودانه شدن این قیام نقش مؤثری داشت. حق‌محوری و حق‌طلبی این قیام بود که در لحظه‌لحظه آن موج می‌زد.
مکتب امام حسین (علیه‌السلام) مکتبی است استوار بر محور حق و حق‌جویی معیار هر حرکت و اقدامی. بنابراین وقتی حق‌طلبی معیار شد، خداترس میزان می‌شود و ترس از غیر خدا بی‌معنا و ازآنجاکه جاء الحق و زهق الباطل و حق همیشه ماندنی است و ظلم و ستم ناپایداری نهضت عاشورا نیز یکی از جاودانه قیامت‌های بشری شد.
منبع: سایت حوزه