امام حسن عسگری (علیه‌السلام) در بخشی از توقیع شریف خود به علی‌بن‌الحسین (صدوق اول)، بعد از حمد و ثنای خداوند و صلوات و سلام بر عترت طاهرین چند مورد را به علی‌بن‌الحسین وصیت و سفارش می‌کند:
... علیک بالصبر و انتظار الفرج قال النبی (صلی‌الله‌علیه‌وآله) افضل اعمال امتی انتظار الفرج لا تزال امتی و لایزال شیعتنا فی حزن حتی یظهر ولدی الذی بشریه النبی (صلی‌الله‌علیه‌وآله) انه یملاء الارض عدلا و قسطا کما ملئت ظلما و جورا.
زیرا که پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود بهترین کارهای امت من در انتظار فرج او بودن است. همواره امت من و پیروان ما در اندوه هستند تا فرزندم که پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به ظهور او خبر و نوید داده است آشکار گردد و زمین را پر از عدل و داد کند چنانکه پر از ظلم و جور باشد.
جابربن‌عبدالله انصاری از پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت می‌کند که فرمود حجت خدا ازنظر آن‌ها غائب می‌گردد و نام برده نمی‌شود تا آن‌که خداوند او را ظاهر گرداند پس وقتی‌که خداوند او را آشکار ساخت زمین را پر از عدل و داد می‌کند، چنانکه پر از ظلم و ستم شده باشد.
سپس فرمود: خوش به حال آن‌ها که در غیبت وی پایدارند، خوش به حال کسانی که در راه روشن خود ثابت‌قدم می‌مانند، اینان‌اند که خداوند درباره‌شان فرموده است: والذین یؤمنون بالغیب 1 و فرموده: اولئک حزب الله الا ان حزب الله هم المفلحون 2
یعنی اینان طرفداران خدا هستند بدانید که طرفداران خدا رستگارند.3
در دعوات راوندی روایت کرده که پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: انتظار الفرج بالصبر عبادة؛ یعنی انتظار فرج با صبر و بردباری عبادت است.4
صدوق در کمال‌الدین از جابر جعفی از امام رضا (علیه‌السلام) روایت نموده که فرمود زمانی بر مردم خواهد گذشت که امام آن‌ها از نظرشان غائب گردد خوش به حال آن‌ها که در آن زمان بر عقیده خود نسبت به ما ثابت می‌مانند. کمترین ثوابی‌که آن‌ها دارند این است که خداوند متعال آن‌ها را با این کلام صدا زند: بندگان من که به من ایمان آوردید و غیبت مرا تصدیق کردید شما را به ثواب نیکوی خود مژده می‌دهم. شما بندگان و کنیزان حقیقی من هستید. عبادت شما را می‌پذیرم و از تقصیرات شما می‌گذرم و شما را می‌آمرزم و به خاطر شما بندگانم را از باران سیراب می‌کنم و بلا را از مردم برطرف می‌سازم. اگر برای خاطر شما نبود عذاب خود را بر آنان (که در بدبینی و غفلت و معصیت بسر می‌برند) فرو می‌فرستادم.
گواهی دادن بر این‌که معبودی به‌جز الله نیست و این‌که محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بنده او و فرستاده او است و اقرار نمودن به هر آنچه خداوند به آن امر فرموده است و دوستی از برای ما و بیزاری از دشمنان ما، یعنی ما امامان بخصوص و تسلیم شدن به آنان و پرهیز و کوشش و اطمینان داشتن و چشم‌به‌راه قائم (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) بودن.
جابر گوید: عرض کردم یابن‌رسول‌الله بهترین کاری که شخص باایمان در آن زمان می‌تواند انجام دهد چیست؟ فرمود: حفظ ایمان خود و ماندن در خانه.5
ابی‌عبدالله امام صادق (علیه‌السلام) روزی فرمود: آیا شما را خبر ندهم از چیزی که خداوند هیچ عملی را از بندگان بدون آن نمی‌پذیرد. عرض کردم چرا بفرمایید.
حضرت فرمود: گواهی دادن بر این‌که معبودی به‌جز الله نیست و این‌که محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بنده او و فرستاده او است و اقرار نمودن به هر آنچه خداوند به آن امر فرموده است و دوستی از برای ما و بیزاری از دشمنان ما، یعنی ما امامان بخصوص و تسلیم شدن به آنان و پرهیز و کوشش و اطمینان داشتن و چشم‌به‌راه قائم (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) بودن.
سپس فرمود: ما را دولتی در پیش است که هر وقت خدا بخواهد آن را پیش خواهد آورد. سپس فرمود: هر کس از بودنش در شمار یاران امام قائم شادمان است باید به انتظار باشد و با همین حال انتظار به پرهیز و اخلاق نیکو رفتار کند پس اگر اجلش فرارسید و امام قائم پس از مرگ او قیام کرد پاداش او همانند پاداش کسی است که امام قائم پس از مرگ او قیام کرد. پاداش او همانند پاداش کسی است که امام قائم را درک کرده باشد پس کوشا باشید و به انتظار بنشینید. گوارا باد بر شما ای گروهی که مشمول رحمت خدایید.6
در کتاب کمال‌الدین از ابوبصیر از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده که فرمود: طوبی شیعة قائمنا المنتظرین بظهور فی غیبته و المطیعین له فی ظهوره اولئک اولیاء الله الذین لاخوف علیهم ولا هم یحزنون؛ خوشا به حال پیروان امام قائم که در غیبتش (با خودسازی) انتظار ظهورش را می‌کشند و به ظهورش مطیع فرمان اویند. آن‌ها اولیای خدا هستند همانا که نه ترسی دارند و نه غمی.7
از کافی از حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت کرده که فرمود: ان اعظم الناس یقیناً قوم یکونون فی آخرالزمان لم یلحقوا النبی و حجب عنهم الحجة فامنوا بسواد فی بیاض؛ همانا بزرگ‌ترین مردم از جهت یقین گروهی هستند که در آخر زمان می‌باشند. پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را درک نکرده‌اند و حجت و امام ایشان نیز در غیبت است. ولی ایمان آورده‌اند به سیاهی که در سفیدی است. یعنی به قرآن و آثار و اخباری که از نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه اطهار (علیهم‌السلام) به آن‌ها رسیده است.
بندگان من که به من ایمان آوردید و غیبت مرا تصدیق کردید شما را به ثواب نیکوی خود مژده می‌دهم. شما بندگان و کنیزان حقیقی من هستید. عبادت شما را می‌پذیرم و از تقصیرات شما می‌گذرم و شما را می‌آمرزم و به خاطر شما بندگانم را از باران سیراب می‌کنم و بلا را از مردم برطرف می‌سازم.
از حضرت امام سجاد (علیه‌السلام) روایت شده که فرموده: من ثبت علی ولایتنا فی غیبة قائمنا اعطاه الله اجر الف شهید مثل شهدای احد و بدر کسی که بر ولایت ما در هنگام غائب بودن قائم ما ثابت باشد خداوند اجر هزار شهید مانند شهدای بدر و احد به او اعطاء فرماید.
از حضرت صادق (علیه‌السلام) روایت شده که فرمود: من مات منکم علی هذا الامر منتظرا له کان کمن فی فسطاط القائم (علیه‌السلام)؛ کسی که بمیرد از شما، درحالی‌که منتظر ظهور حضرت قائم (علیه‌السلام) باشد مانند کسی است که در خیمه قائم با ایشان باشد.9
از امیرالمؤمنین حضرت علی (علیه‌السلام) سؤال شد: ای الاعمال احب الی الله عزوجل قال انتظار الفرج؛ از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) سؤال شد کدام اعمال و کارها نزد خدای تعالی محبوب‌تر است؟ فرمود انتظار فرج.10
از ابی‌حمزه از ابی‌خالد کابلی از علی‌بن‌الحسین (علیه‌السلام) حدیثی روایت کرده که در آن می‌فرماید: به‌درستی که اهل زمان غیبت حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) که قائل به امامت او و منتظر ظهور او هستند بهترین اهل هر زمانی می‌باشند. برای این‌که خدای تعالی از عقل و فهم و معرفت به‌اندازه‌ای به آن‌ها اعطاء فرموده که غیبت نزد آن‌ها به‌منزله حضور و مشاهده شده است و آنان را در این زمان به‌منزله مجاهدین با شمشیر در جلو رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) قرار داده است. اینان بندگان خالص خدا و به‌راستی شیعیان ما و دعوت‌کنندگان به دین خدا در نهان و آشکار هستند.11
در غیبت نعمانی از فضل‌بن‌یسار نقل می‌کند که گفت از امام باقر (علیه‌السلام) شنیدم که فرمود: کسی که بمیرد درحالی‌که امام خود را می‌شناخته، زیانی نبرده، خواه ظهور امام زمان زود واقع شود و یا به تأخیر بیافتد و هر کس بمیرد و امام خود را بشناسد مانند کسی است که با مهدی منتظر (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) در خیمه‌اش بوده است.12
در کتاب غیبت نعمانی از عمروبن‌ابان روایت کرده که گفت شنیدم امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمود علامت (ظهور قائم آل محمد) را بشناس که اگر آن را بشناسی ضرری به تو نمی‌رساند خواه این امروز واقع شود یا به تأخیر بیافتد. خداوند می‌فرماید: یوم تدعو کل اناس بامامهم؛ یعنی روز قیامت هر دسته‌ای را با امام خودشان می‌خوانیم. پس هر کس امام خود را بشناسد مانند کسی است که در خیمه منتظر بوده است.13
یوم ندعو کل اناس بامامهم؛ روز قیامت هر گروهی را با امام و رهبرشان می‌خوانیم.14
در حدیثی که شیعه و اهل تسنن از امام علی‌بن‌موسی الرضا (علیه‌السلام) به سندهای صحیح نقل کرده‌اند چنین می‌خوانیم که آن امام از پدرانش از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در تفسیر آیه فوق نقل فرموده: یدعی کل اناس بامام زمانهم و کتاب ربهم سنة نبیهم؛ در آن روز هر قومی همراه امام زمانشان و کتاب پروردگار و سنت پیامبرشان خوانده می‌شوند.15
از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده است: آیا شما حمد و ستایش و سپاس خدا را بجا نمی‌آورید؟ هنگامی‌که روز قیامت می‌شود خداوند هر گروهی را با کسی که ولایت او را پذیرفته می‌خوانند. ما را همراه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و شما را همراه ما. فکر می‌کنید در این حال شما را به کجا می‌برند؟ به خداوند کعبه به‌سوی بهشت. امام سه بار این جمله را تکرار کرد.16
پی‌نوشت‌ها:
1- سوره بقره آیه 6.
2- سوره مجادله، آیه 22.
3- بحارالانوار، ج 13، مترجم ص 919.
4- بحارالانوار، ج 13، ص 921.
5- بحارالانوار، ج 13، مترجم، ص 921.
6- کتاب غیبت نعمانی، ص 235.
7- تفسیر نمونه، ج 8، ص 339.
8- تفسیر اطیب البیان، ج 1، ص 149.
9- تفسیر اطیب البیان، ج 1، ص 149.
10- تفسیر اطیب البیان، ج 1، ص 150.
11- همان.
12- همان.
13- بحارالانوار، ج 13، ص 916 مترجم.
14- بحارالانوار، ج 13، مترجم، ص 917.
15- سوره اسراء، آیه 71.
16- تفسیر نمونه، ج 12، ص 203.
17- همان.
منبع: برگی از آسمان، شرحی بر توقیعات حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، حجت‌الاسلام میرزا علی بابائی.