معارف قرآن
  • 5706
  • 139 مرتبه
کلام وحی و فاطمه (سلام‌الله‌علیها)

کلام وحی و فاطمه (سلام‌الله‌علیها)

1398/11/30 10:35:21 ق.ظ

شخصیت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) در قرآن

در قرآن مجید درباره شخصیت‌های بسیاری می‌خوانیم. این بار این کتاب سترگ آسمانی، از سرچشمه آب حیات ابدی و جاودانگی و از فرشته‌ای انسانی سخن به میان می‌آورد؛ فاطمه (سلام‌الله‌علیها) دختر پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله)، همسر علی بن ابیطالب (علیه‌السلام) و مادر امامان و رهبران اسلام (علیهم‌السلام). فاطمه (سلام‌الله‌علیها) خیر کثیر و عطای بی‌منتهای خداوند و یک جهان خیر و خوبی است؛ خوبی محضی که با هیچ بدی آمیخته نمی‌شود. بانویی که تنها خدا و پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) و همسرش علی (علیه‌السلام) و فرزندانش (علیهم‌السلام) او را شناختند و همین عظمت و مقام پر ابهت و شخصیت او بس که قرآن مجید در آیات بسیاری مانند مباهله، تطهیر، مودّت، آیات الابرار، کوثر و غیره، از او سخن به میان آورده و او را بانویی بزرگ و هسته مرکزی کانون وحی و نبوت می‌داند.

 

نعمت بزرگ

از نعمت‌های بزرگ پروردگار، فرزند صالح و وارث فرهنگ ایل‌وتبار خانواده است که در زندگی کمک و پشتیبان و پس از مرگ موجب باقی ماندن نام و خیررسانی است. این وجه با شأن نزول و با مضمون سوره کوثر بسیار مناسبت دارد؛ زیرا مشرکان و معاندان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) می‌پنداشتند با مرگ پسران پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) نسلش منقطع گردیده است، ولی ایزد منان رسول گرامی‌اش (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) را مطمئن ساخت که نسل آن حضرت بسیار، عترتش جاودانی و دشمنانش بریده نسل خواهند بود. فخر رازی، مفسّر بزرگ قرآن کریم، در تفسیر خود می‌گوید: «کوثر هشت معنا دارد که تمام مفاهیم و معانی اش درباره فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) بانوی نمونه اسلام صدق می کند و چگونه صدق نمی کند؛ که حسن و حسین و علی بن الحسین و باقرالعلوم و صادق المصدق (علیهم‌السلام)  و دیگر فرزندان عترتش (علیهم‌السلام)  میوه و ثمر داده است».

 

آیه مباهله

مقام و جلالت قدر حضرت صدیقه زهرا (سلام‌الله‌علیها) در جای‌جای قرآن قابل‌مشاهده است. در حساس‌ترین و بحرانی‌ترین مراحل تاریخ صدر اسلام، وجود مقدس فاطمه و علی (علیهماالسلام) با ظهور نور وجودشان، خنثی‌کننده توطئه دشمنان و عزت بخش اسلام و پیامبر عظیم‌الشأن آن بودند. در یکی از سرنوشت‌سازترین ماجراهای صدر اسلام، یعنی جریان مباهله، حضور شکوهمند فاطمه (سلام‌الله‌علیها) مشکل‌گشا شد. آیه شریف مباهله آنگاه نازل گردید که یک مرحله امتحان سخت و دشوار پیش آمد و قرار شد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) با جمع کوچک اما نورانی اهل‌بیت خود برای مباهله با کشیشان و رؤسای مسیحیت حرکت کند. اگرچه مباهله انجام نشد، ولی نزول این آیه مبارک و نوع این دعوت و انتخاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله)، روشن می‌سازد که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) در خصوص دعای افرادی که از خانواده‌اش برگزیده و نسبت به آمین گفتن و استجابت دعای آن‌ها از سوی خدا اعتقاد و یقین کامل داشته است.

 

آیه تطهیر

اصل پاکی و طهارت، یکی از اصل‌های برجسته تربیتی در مکتب اسلام است. طهارت آن‌چنان بااهمیت و موردنظر شارع مقدس اسلام است که آن را به‌عنوان برترین مدال افتخار و عالی‌ترین امتیاز اختصاصی به خاندان رسول‌الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) قرار داده است. آیه تطهیر، از شمار آیاتی است که می‌تواند معرف شخصیت حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) باشد. «جلال الدین سُیوطی» مفسر اهل سنت در تفسیر معروف الدُرُّ المنثُور در تفسیر و توجیه این آیه شریف، بیش از بیست حدیث از راه‌های مختلف آورده که اثبات می‌کند هدف از اهل‌بیت در این آیه مبارک، همان پنج نور پاک بزرگوار است و بس. «اِبْن جَریرِ طَبری» صاحب تاریخ طبری و تفسیر طبری بیش از پانزده حدیث آورده که هدف آیه مزبور از اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، به همان پنج بزرگوار اختصاص دارد.

 

سوره دهر در فضیلت پنج‌تن

سبب نزول و علت ورود آیات 5 تا 22 سوره مبارک «دهر» که نام دیگر آن «هَل اَتی» و «اَبرار» می باشد، ایثاری است که حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) فرموده و حضرت حق‌تعالی نیز در این آیات، زیباترین ستایش و والاترین مدح‌ها را در خصوص اهل‌بیت عصمت و طهارت بیان داشته است. «اَبرار» جمع «بِرّ»، به معنای نیکوکاری است. در این آیه شریف که می‌فرماید: «نکوکاران عالم در بهشت از شرابی نوشند که طبعش از کافور است»، پروردگار عالم اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را موردستایش قرار داده و نیکوکاری آن‌ها را تصدیق کرده است. از دقت در این 18 آیه، به‌خوبی دانسته می‌شود پروردگار عالم تا چه اندازه، مدح و ثنای اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را فرموده، بندگی و اخلاص آن‌ها را ستوده و بشارت‌ها و وعده‌های عظیم و بزرگ به کرامت‌ها و نعمت‌های بزرگ در سرای آخرت به آن‌ها داده است.

 

 

منبع: مجله گلبرگ