کلیه قوانین و برنامههایی که پیامبر بزرگوار اسلام (صلیاللهعلیهواله) از طرف پروردگار جهان برای انسانها آورده است به خاطر آن است که بشر با به کار بستن آن بتواند راه کمال، سعادت و نیکبختی را بپیماید و به سرمنزل مقصد برسد و شاهد مقصود را در آغوش گیرد:
بنابراین در اینجا کسانی موفق و کامیاباند که در اجرای فرامین و قوانین الهی کوشش و چالش بیشتر کنند و در انجام برنامههای حیاتبخش آسمانی کوتاهی ننمایند؛ زیرا بدیهی است که تمام این قوانین برای انسان جعل شده است و ثمره آن به انسان برمیگردد و خداوند از همهچیز غنی و بینیاز است.
و بهعبارتدیگر، هدف از آفرینش انسان، انجام فرامین الهی و پیاده نمودن دستورات خدائی است که بهوسیله آن بشر ساخته شود و لیاقت و شایستگی پیدا نموده به قله کمال صعود نماید و به مقام قرب الهی برسد و در عالم رستاخیز رستگار و کامیاب گردد.
فلذا در قرآن کریم مطیعان خدا و پیامبر، اهل بهشت شمرده شدهاند و این مطلب طی آیاتی بیان گردیده است:
1- در سورهٔ آلعمران: و خداوند و پیامبر را اطاعت کنید تا مشمول رحمت شوید؛ و بر یکدیگر سبقت بجوئید برای رسیدن به آمرزش پروردگار خود و بهشتی که وسعت آ آسمانها و زمین است و برای پرهیزکاران آماده گردیده است (و اطیعوا الله و الرسول لعلّکم ترحمون و سارعوا الی مغفرة من ربکم و جنّة عرضها السموات و الارض اعدّت للمتقین (آلعمران/132 و 133)).
در اینجا به دو مطلب اشاره شده است:
نخست: عظمت و بزرگی بهشت که میفرماید: گسترش بهشت بهاندازه آسمانها و زمین است.
دوم: اینکه این بهشت باعظمت و گسترش هماکنون آفریده شده است نه اینکه بعداً به وجود خواهد آمد و این پاسخ کسانی است که میگویند: بهشت و دوزخ هنوز آفریده نشدهاند، زیرا که فعلاً نیازی به آنها نیست.
این آیه و بعضی آیات دیگر و روایات و داستان معراج که پیامبر (صلیاللهعلیهواله) وارد بهشت شدند این عقیده را ردّ میکنند و وجود فعلی بهشت را اثبات مینمایند.
2- در سورهٔ نساء: اینها مرزهای الهی است و هرکس اطاعت خدا و پیامبرش را کند (و مرزهای قوانین او را محترم بشمرد) وی را در باغهایی از بهشت وارد میسازد که همواره نهرها از زیر درختانش جاری است و جاودانه در آن میمانند و این کامیابی بزرگی است (تلک حدود الله و من یطع الله و رسوله یدخله جنّات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ذالک فوز العظیم (نساء/13)).
در این آیه به سه نکته اشاره شده است:
الف) جریان نهرهای آب از زیر درختان باغهای بهشتی و این نکته در بسیاری از آیات بهشت یادآوری گردیده است و از اینجا پیداست که آب در زندگی از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است و درواقع زندگی منهای آب زندگی نیست و بهعبارتدیگر زندگی به آب بستگی تام و تمام دارد و هر چیز زندهای را از آب قرار دادیم (... و جعلنا من الماء کلّ شیء حیّ...(انبیاء/30)).
ب) مسئله جاودانگی در بهشت که در آیات متعدد خاطرنشان گردیده است و به اهل بهشت اطمینان میدهد که مبادا نگران آن باشند که روزی آنان را از بهشت بیرون خواهند کرد و مانند حضرت آدم (علیهالسلام) به فراق بهشت مبتلا گردند، نه اینچنین نیست و آنان تا ابد در بهشت جاویدان خواهند ماند.
ج) کامیابی: انسان در دنیا گاه به خواستههای خویش دست پیدا میکند و به کام دل میرسد ولی این کامیابیها بسیار ناچیز و کمارزش است، اما کامیابی روز قیامت و قرار گرفتن در بهشت پرنعمت البته کمیابی بسیار بزرگ و پرارزش است... ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند، امربهمعروف و نهیازمنکر میکنند و نماز را بر پا میدارند و زکات را میپردازند و خدا و رسولش را اطاعت میکنند، خداوند بهزودی آنان را مورد رحمت خویش قرار میدهد، خداوند توانا و حکیم است. خداوند به مردان و زنان باایمان، باغهایی از بهشت وعده داده که نهرها از زیر (درختان) آنها جاری است، جاودانه در آن خواهند ماند و مسکنهای پاکیزهای در بهشت عدن (نصیب آنان ساخته) و رضا (و خشنودی) خدا از همه اینها برتر است و پیروزی بزرگ همین است (توبه/71 و 72).
در این آیات نیز ضمن اینکه به نعمت آب و جاودانگی اشاره شده است دو نکته تازه را خاطرنشان میسازد:
الف) مسکنهای پاکیزه بهشتیان (مساکن طیبه): بدیهی است که پاکیزگی هر چیز نعمت است که بهشتیان از آن برخوردار و بهرهمندند و در منزلهای تمیز و پاکیزه زندگی پاک و پاکیزه را ادامه میدهند بدون اینکه آلودگی در آن وجود داشته باشد.
ب) رضایت و خشنودی پروردگار که از هر نعمتی و از هر لذّتی بالاتر است، خداوندی که آفریننده و پرورشدهندهٔ انسان است از انسان راضی و خشنود باشد و او را بپسندد و شایستهٔ مقام قربش بداند.
4- در سورهٔ نور: و هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند و از پروردگار بترسد و از مخالفت فرمانش پرهیز کند آنان کامیاباند (نور/52).
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و رسول خدا را اطاعت کنید تا مشمول رحمت (او) شوید (نور/26).
در این دو آیه نیز مسئله کامیابی و مشمول رحمت الهی در سایه اطاعت خدا و پیامبر خدا (صلیاللهعلیهواله) تکرار شده است.
5- در سوره احزاب: ... و هرکس اطاعت خدا و رسولش را کند به کامیابی بزرگی نائل شده است (احزاب/71).
6- در سوره فتح: ... و هرکس خدا و رسولش را اطاعت کند او را در باغهایی از بهشت وارد میسازد که نهرها از زیر درختانش جاری است... (فتح/17).
بنابراین در سایه اطاعت خدا و رسول خدا است که انسان میتواند خود را از اهل بهشت قرار دهد و از نعمتهای بیانتهای آن برخوردار گردد؛ و اطاعت خدا و رسول یعنی پیمودن راه حق و رسیدن به واقعیتها و یافتن حقیقت و مقام والای انسانی.
منبع: بهشتیان و دوزخیان، سید آصف هاشمی