در قرآن، آیات بسیاری وجود دارد که به شهادت روایات مستند و معتبر، درباره حضرت مهدی (علیه‌السلام) و قیام جهانی او نازل گردیده است قرآن مجید نیز نسبت به این موضوع اهتمام ویژه‌ای داشته و اراده و خواست خداوند متعال را بر این می‌داند که دوران حکومت شیطان به پایان رسد و بساط پیروان او برچیده شود و حتماً تمام بندگان صالح خداوند در همه جای زمین به حکومت رسند و سراسر گیتی به آنان سپرده شود تا قوانین اسلام به‌طور کامل و همه‌جانبه تطبیق و اجرا و سعادت افراد بشر تضمین و تأمین گردد و هدف نهایی از زندگی تحقق پذیرد.
بیش از یک‌صد و بیست آیه از آیات قرآن به مسئله مهدویت تفسیر شده است که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1- «الم. ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقینأ. الذین یؤمنون بالغیب و ...» (1)
امام صادق (علیه‌السلام) در ذیل این آیه فرمودند: «متقیان شیعیان علی (علیه‌السلام) هستند و غیب همان حجت غائب است». (2)
2- «و ذکرهم بایام الله». (3) از امام باقر (علیه‌السلام) روایت است که فرمود: «ایام الله عزوجل ثلاثة: یوم یقوم القائم (علیه‌السلام) و یوم الکرة و یوم القیامة؛ (4)
روزهای خدا سه تاست: روزی که قائم (علیه‌السلام) قیام خواهد کرد، و روز رجعت و روز قیامت».
3- «قال رب فانظرنی الی یوم یبعثون قال فانک من المنظرین الی یوم الوقت المعلوم». (5)
از امام صادق (علیه‌السلام) درباره این آیه و وقت معلوم سؤال شد. آن حضرت در جواب فرمودند:
«وقت معلوم روز قیام قائم آل محمد است. هرگاه خداوند او را برانگیزد در مسجد کوفه ابلیس می‌آید در حالی که بر زانوهایش راه می‌رود و می‌گوید: ای وای از این روزگار، آن گاه با پیشانیش گرفته شده، گردنش زده می‌شود، آن هنگام روز وقت معلوم است که مدت او به پایان می‌رسد». (6)
4- «و من قتل مظلوما فقد جعلنا لولیه سلطانا فلا یسرف فی القتل انه کان منصورا»؛ (7)
«و هر آنکه مظلوم کشته شود پس البته که ما برای ولی او حکومت و تسلط دادیم، پس مبادا در کشتن اسراف کند که او منصور است.»
«وقت معلوم روز قیام قائم آل محمد است. هرگاه خداوند او را برانگیزد در مسجد کوفه ابلیس می‌آید در حالی که بر زانوهایش راه می‌رود و می‌گوید: ای وای از این روزگار، آن گاه با پیشانیش گرفته شده، گردنش زده می‌شود، آن هنگام روز وقت معلوم است که مدت او به پایان می‌رسد»
وقتی از امام صادق (علیه‌السلام) درباره این آیه سؤال شد، آن حضرت در جواب فرمودند:
«آن قائم آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) است که خروج می‌کند و به انتقام خون حسین (علیه‌السلام) دشمنان را می‌کشد. پس چنانچه اهل زمین را به قتل رساند مسرف نخواهد بود.» (8)
5- «و قل جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا»؛ (9)
«و بگو که حق آمد و باطل نابود شد که همانا باطل محو شدنی و سزاوار نابودی است.»
امام صادق (علیه‌السلام) در تفسیر این آیه شریفه فرمودند: «اذا قام القائم (علیه‌السلام) ذهب دولة الباطل؛ (10) هرگاه قائم (علیه‌السلام) بپا خیزد، دولت باطل از بین می‌رود [و زایل می‌گردد] .»
6- «و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون»؛ (11)
«و به راستی که ما پس از نوشتن در ذکر [تمام کتب آسمانی یا تورات] در زبور نیز نگاشتیم که البته بندگان صالح من زمین را به ارث خواهند برد.»
علی بن ابراهیم در تفسیرش که منسوب به امام صادق (علیه‌السلام) است در معنی این آیه گوید: «فرموده، تمام کتابها [ی آسمانی] ذکر [خداوند] است، البته بندگان صالح من زمین را به ارث خواهند برد أ— فرمود: حضرت قائم (علیه‌السلام) و اصحاب اویند.» (12)
7- «وعدالله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض ...»؛ (13)
«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند وعده فرموده که آن‌ها را [در ظهور امام قائم (علیه‌السلام)] در زمین خلافت دهد ... .»
امام صادق (علیه‌السلام) در معنای این آیه شریفه می‌فرماید: «درباره حضرت قائم (علیه‌السلام) و اصحاب او نازل گشت.» (14)
8 - «امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء و یجعلکم خلفاء الارض»؛ (15)
«آیا آن کیست که دعای مضطر را هنگامی‌که او را می‌خواند به اجابت میرساند و رنج و غم را برطرف می‌سازد و شما را جانشینان زمین قرار میدهد؟»
از امام باقر (علیه‌السلام) یا امام صادق (علیه‌السلام) درباره این آیه نقل شده است که فرمودند: «این آیه درباره قائم از آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) نازل شده، هرگاه که خروج کند معمم می‌شود و در کنار مقام نماز گذارد و به درگاه پروردگارش تضرع نماید، پس هیچ پرچمی‌از او رد نشود.» (16)
9- «و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین»؛ (17)
«و ما اراده کردیم بر آنان که در زمین مستضعف شدند منت گذاریم و آنان را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم.»
روایات در مورد اینکه این آیه درباره امامان از آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله) نازل شده بسیار است که در کتاب «البرهان» یاد گردیده است. (18)
10- «اعلموا ان الله یحی الارض بعد موتها»؛ (19)
«بدانید که البته خداوند زمین را پس از مردن آن زنده خواهد کرد.»
از امام باقر (علیه‌السلام) درباره این آیه نقل شده است که فرمود: «خداوند عزوجل زمین را به وسیله حضرت قائم (علیه‌السلام) زنده می‌کند، پس از مردن آن.» (20)
برای رعایت اختصار بقیه آیات را تنها با ذکر شماره و منبع استناد به پایان می‌بریم.
11 - بقره/ 148: «فاستبقوا الخیرات ...» (21)
12 - بقره/ 155: «ولنبلونکم بشیء من ...» (22)
13 - آل‌عمران/ 83: «و له اسلم من فی السموات ...» (23)
14 - آل‌عمران/ 200: «یا ایها الذین آمنوا اصبروا و ...» (24)
15 - نساء/ 47: «یا ایها الذین اوتوا الکتاب ...» (25)
16 - نساء/ 59: «یا ایها الذین آمنوا اطیعوالله و ...» (26)
17 - نساء/ 69: «و من یطع الله و الرسول فاولئک ...» (27)
18 - نساء/ 77: «الم تر الی الذین ...» (28)
19 - نساء/ 159: «و ان من اهل الکتاب ...» (29)
20 - مائده/ 14: «و من الذین قالوا انا نصاری ...» (30)
21 - انعام/ 44: «فلما نسوا ما ذکروا به فتحنا ...» (31)
22 - انعام/ 158: «هل ینظرون الا ان تاتیهم ...» (32)
23 - اعراف/ 53: «هل ینظرون الا تاویله یوم ...» (33)
24 - اعراف/ 157: «الذین یتبعون الرسول ...» (34)
25 - اعراف/ 159: «و من قوم موسی ...» (35)
26 - انفال/ 33: «و قاتلوهم حتی لا تکون فتنة و ...» (36)
27 - توبه/ 33: «هو الذی ارسل رسوله بالهدی و ...» (37)
28 - یونس/ 20: «و یقولون لولا انزل علیه آیة ...» (38)
29 - طه/ 135: «فستعلمون من اصحاب الصراط ...» (39)
30 - انبیاء/ 11 تا 15: «و کم قصمنا من قریة ...» (40)
پی‌نوشت‌ها:
1) بقره/ 1 تا 3.
2) کمال‌الدین و تمام النعمة، جلد 2، ص 340.
3) ابراهیم / 5.
4) صدوق، خصال، ص 108 و معانی الاخبار، ص 365.
5) حجر / 36 تا 38.
6) دلائل الامامة، ص 240 و تفسیر عیاشی، ج 2، ص 242.
7) اسراء/ 33.
8) کامل الزیارات، ص 63؛ عیون اخبار الرضا، ص 151.
9) اسراء/ 81.
10) کلینی، روضه کافی، ص 287.
11) انبیاء/ 105.
12) تفسیر قمی، ج 2، ص 77؛ مجمع‌البیان، ج 7، ص 66.
13) نور/ 55.
14) نعمانی، کتاب الغیبة، ص 126؛ کافی، ج 1، ص 193.
15) نمل/ 62.
16) تأویل الایات الظاهرة، ص 403؛ کتاب الغیبة، چاپ مکتبة الصدوق، صص 181 و 182؛ تفسیر قمی، ج 2، ص 205.
17) قصص/ 5.
18) همچنین ر. ک: شیخ طوسی، الغیبة، ص 113.
19) حدید/ 17.
20) کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 668؛ کتاب الغیبة، ص 110.
21) ر. ک: کلینی، روضه کافی، ص 313.
22) ر. ک: کتاب الغیبة، نعمانی، ص 132؛ تفسیر عیاشی، ج 1، ص 68.
23) ر. ک: تفسیر عیاشی، ج 1، ص 183.
24) ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص 105.
25) ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص 149.
26) ر. ک: کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 1، ص 253.
27) ر. ک: تفسیر قمی، ج 1، ص 142.
28) ر. ک: روضه کافی، ص 330.
29) ر. ک: تفسیر قمی، ج 1، ص 158.
30) ر. ک: کافی، ج 5، ص 352.
31) ر. ک: تفسیر قمی، ج 1، ص 200.
32) ر. ک: کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 336.
33) ر. ک: تفسیر عیاشی، ج 1، ص 235.
34) ر. ک: کافی، ج 1، ص 429.
35) ر. ک: تفسیر عیاشی، ج 2، ص 32.
36) ر. ک: مجمع‌البیان، ج 4، ص 543.
37) ر. ک: کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 670؛ تفسیر عیاشی، ج 2، ص 87.
38) ر. ک: کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 340.
39) تأویل الآیات الظاهره، ص 323.
40) ر. ک: روضه کافی، ص 51.
41) نوشتار پیش رو اقتباس از همین کتاب است
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی حکومت جهانی امام مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)