سیماى پیامبر اكرم در قرآن‏

پیامبر اسلام، دارای لقب‌ها و اوصاف متعددی در قرآن است، ازجمله:

احمد. «مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَد»⁽¹⁾

محمّد. «مُحَمَّدٌ رَسُولُ الله»⁽²⁾

عبداللّه. «وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ یَدْعُوه»⁽³⁾

خاتم‌النبیین. «وَ لکنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِیِّین»⁽⁴⁾

رحمة للعالمین. «وَ ما أَرْسَلْناک إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمینَ»⁽⁵⁾

بشیر و نذیر. «یا أَیُّهَا النَّبِی إِنَّا أَرْسَلْناک شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذیراً . وَ داعِیاً إِلَی اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنیراً»⁽⁶⁾

دارای خلق بزرگ. «وَ إِنَّک لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ»⁽⁷⁾

نرم‌خویی. «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِک»⁽⁸⁾

دارای نام و نشان مکتوب در تورات و انجیل. «الرَّسُولَ النَّبِی الْأُمِّی الَّذی یَجِدُونَهُ مَکتُوباً عِنْدَهُمْ فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجیل»⁽⁹⁾

همراه با وعده پیروزی بر همه ادیان جهان. «هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کلِّهِ وَ لَوْ کرِهَ الْمُشْرِکونَ»⁽¹⁰⁾

مبعوث بر همه بشریت. «وَ ما أَرْسَلْناک إِلاَّ کافَّةً لِلنَّاس»⁽¹¹⁾

مبعوث بر اجنّه. «قُلْ أُوحِی إِلَی أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً»⁽¹²⁾

شاهد بر امت خود و شاهد بر تمام انبیا. «جِئْنا مِنْ کلِّ أُمَّةٍ بِشَهیدٍ وَ جِئْنا بِک عَلی هؤُلاءِ شَهیداً»⁽¹³⁾

مورد تأیید الهی در برابر مسخره کنندگان. «إِنَّا کفَیْناک الْمُسْتَهْزِئینَ»⁽¹⁴⁾

تثبیت دل با آیات قرآن. «کذلِک لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَک وَ رَتَّلْناهُ تَرْتیلاً»⁽¹⁵⁾

پذیرش شفاعت تا آنجا که راضی شود. «وَ لَسَوْفَ یُعْطیک رَبُّک فَتَرْضی»⁽¹⁶⁾

دارای سعه‌صدر. «أَ لَمْ نَشْرَحْ لَک صَدْرَک . وَ وَضَعْنا عَنْک وِزْرَک . الَّذی أَنْقَضَ ظَهْرَک . وَ رَفَعْنا لَک ذِکرَک»⁽¹⁷⁾

صاحب کوثر. «إِنَّا أَعْطَیْناک الْکوْثَرَ»⁽¹⁸⁾

بر راه مستقیم الهی. «إِنَّک عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ»⁽¹⁹⁾

 

مأموریت‌های پیامبر اسلام

بیرون آوردن مردم از ظلمات جهل، شرک و تفرقه به نور ایمان. «لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّور»⁽²⁰⁾

تأمین زندگی نیازمندان از طریق گرفتن زکات و تشویق زکات دهندگان. «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکیهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَک سَکنٌ لَهُمْ»⁽²¹⁾

انجام عبادت خالصانه. «قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دینی»⁽²²⁾

استغفار برای امّت. «فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُم»⁽²³⁾

استقامت در راه. «فَاسْتَقِمْ کما أُمِرْت»⁽²⁴⁾

اقامه قسط و عدل. «وَ إِنْ حَکمْتَ فَاحْکمْ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْط»⁽²⁵⁾

امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر. «یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْکر»⁽²⁶⁾

ارشاد خانواده. «وَ أْمُرْ أَهْلَک بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْها»⁽²⁷⁾

 انذار خویشاوندان و بستگان. «وَ أَنْذِرْ عَشیرَتَک الْأَقْرَبینَ»⁽²⁸⁾

حلال و حرام را به‌طور آشکار بیان کند. «وَ یُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّباتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِث»⁽²⁹⁾

نعمت‌های خدا را به زبان آورد، تسبیح او گوید. «فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّک وَ کنْ مِنَ السَّاجِدینَ»⁽³⁰⁾

و تسلیم او باشد. «قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَکونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَم»⁽³¹⁾

کتاب‌های پیشینیان را بپذیرد، «جاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُم»⁽³²⁾

و انبیای قبلی را تصدیق کند. «وَ صَدَّقَ الْمُرْسَلینَ»⁽³³⁾

آیات الهی را تلاوت و مردم را به تزکیه و تعلیم و تقوا، فراخواند. «رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکتابَ وَ الْحِکمَة»⁽³⁴⁾

نسبت به مؤمنین تواضع کند. «وَ اخْفِضْ جَناحَک لِلْمُؤْمِنینَ»⁽³⁵⁾

بر خدا توکل کند. «وَ تَوَکلْ عَلَی اللَّهِ وَ کفی بِاللَّهِ وَکیلاً»⁽³⁶⁾

در راه او جهاد کند. «یا أَیُّهَا النَّبِی جاهِدِ الْکفَّارَ وَ الْمُنافِقین»⁽³⁷⁾

به‌سوی او تضرع نماید. «وَ اذْکرْ رَبَّک فی نَفْسِک تَضَرُّعاً وَ خیفَة»⁽³⁸⁾

در دعوت مردم به توحید از راه حکمت و موعظه وارد شود. «ادْعُ إِلی سَبیلِ رَبِّک بِالْحِکمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ»⁽³⁹⁾

صبر و خلوص و عفو و صفح و مشورت شیوه او باشد. «فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْر»⁽⁴⁰⁾

مردم را برای مقابله با دشمن بسیج و به جهاد تشویق نماید.

با اسراء مهربان باشد و با مجروحین مدارا کند.

پاسی از شب را به نیایش گذراند.

 

راستی انسان احساس می‌کند بخش عظیمی از قرآن پیرامون شخص پیامبر و صفات و وظایف آن حضرت و مشکلات او و یاران باوفا و شیوه برخورد او با دوست و دشمن و کودک و بزرگ و زن و مرد، مؤمن و کافر و منافق است.

آیا نشناختن چنین پیامبری باآن‌همه معجزات و کمالات، محرومیت نیست؟

تکذیب و ایذاء و توطئه و عصیان، کتمان و کفر، مجادله، جنگ و مخالفت و مکر و افترا و تهمت جنون و سحر و شعر و کذب و کهانت و آزار دادن اهل‌بیتش و مهجور کردن کتابش چه توجیهی دارد؟

آیا غیر از قرآن، مکتب شفابخشی آمده است؟

آیا بعد از حق جز ضلالت راه دیگری است؟

آیا رها کردن قانون آسمانی و رفتن به سراغ قوانین بشری، خسارت بزرگی نیست؟

 

 

1) سوره صف، آیه 6.
2) سوره آل‌عمران، 144؛ سوره فتح، 29؛ سوره محمد، 2؛ سوره احزاب، 40.
3) سوره جن، آیه 19.
4) سوره احزاب، آیه 40.
5) سوره انبیاء، آیه 107.
6) سوره احزاب، آیات 45 - 46.
7) سوره قلم، آیه 4.
8) سوره آل‌عمران، آیه 159.
9) سوره اعراف، آیه 157.
10) سوره توبه، آیه 33؛ سوره فتح، 28؛ سوره صف، 9.
11) سوره سبأ، آیه 28.
12) سوره جن، آیه 1.
13) سوره نساء، آیه 41.
14) سوره حجر، آیه 95.
15) سوره فرقان، آیه 32.
16) سوره ضحی، آیه 5.
17) سوره انشراح، آیات 1 - 4.
18) سوره کوثر، آیات 1 - 3.
19) سوره زخرف، آیه 43.
20) سوره ابراهیم، آیه 1.
21) سوره توبه، آیه 103.
22) سوره زمر، آیه 14.
23) سوره آل‌عمران، آیه 159.
24) سوره هود، آیه 112.
25) سوره مائده، آیه 42.
26) سوره اعراف، آیه 157.
27) سوره طه، آیه 132.
28) سوره شعراء، آیه 214.
29) سوره اعراف، آیه 157.
30) سوره حجر، آیه 98.
31) سوره انعام، آیه 14.
32) سوره بقره، آیه 101.
33) سوره صافات، آیه 37.
34) سوره جمعه، آیه 2.
35) سوره حجر، آیه 88.
36) سوره احزاب، آیه 48.
37) سوره توبه، آیه 73.
38) سوره اعراف، آیه 205.
39) سوره نحل، آیه 125.
40) سوره آل‌عمران، آیه 159.

 

 

منبع: تبیان