آیا میدانید انسان وقتی به خود و خانوادهاش احترام نگذارد هیچکس به او و خانوادهاش احترام نمیگذارد؟ در این مطلب که برگرفته از سایت واحد مرکزی خبر است اصلاً قصد بر این نیست که به افراد آموزش داده شود که چگونه به خانواده خود احترام بگذارند بلکه قصد بر این است که ببینیم چگونه میتوان والدین موفقی بود؟ شما والدین عزیز باید بدانید وقتی تصمیم میگیرید که صاحب فرزند شوید، درواقع مسئولیت سنگین و بلندمدت تربیت او را پذیرفتهاید. تربیت به معنی تعلیم دادن و پروراندن است.
وقتی فرزندان خود را تربیت میکنید، به آنها میآموزید چگونه رفتار نمایند. یعنی شما با قانونگذاری و اعمال انضباط به آنها کمک میکنید تا تکلیف خود را بدانند. این مسئله احساس امنیت و آرامش خاطر آنان را افزایش میدهد و ازآنجاییکه کودکان دوست دارند احساس کنند والدینشان از آنان راضی هستند با ارائه توجه و محبت مناسب از سوی خانواده گام مهمی در ارتقا» بهداشت روان کودک و اطرافیان برداشته میشود. کودک بدون مشکل وجود ندارد ولی مشکلات کودکان قابلدرمان است. نکته مهم نحوه برقراری اصول تربیتی است. چنانچه اصول تربیت اشتباه باشد یا با خشونت و بیتفاوتی ارائه شود، کودک آن را نمیپذیرد. یک خانواده خوب باید بتواند تربیت و انضباط را به نحو شایستهای برقرار نماید. در تربیت فرزندان مانند هر کار دیگر با مشکلاتی روبرو خواهیم شد. اگر والدین از روشهای صحیح تربیتی آگاه باشند، با تمرین و بهمرورزمان تجربه و مهارت آنان افزایش خواهد یافت و در تربیت فرزندشان موفقتر خواهند بود. آنچه در زیر میآید.
برخی اصول تربیتی است که برای آشنایی مقدماتی مطرح میگردد:
1) در کوتاهمدت انتظار پیشرفت زیادی نداشته باشید: موارد زیادی وجود دارد که دوست دارید به فرزندان خود بیاموزید ولی هیچ رفتاری با یکبار آموختن به دست نمیآید و آنان نیز همیشه برای فراگرفتن آمادگی ندارند. آموزش نیاز به وقت، حوصله و موقعیتشناسی دارد. اگر والدین در این کار پشتکار نداشته باشند خسته و بیحوصله شوند یا از کوره در روند، احترام خود را نزد فرزندان از دست خواهند داد. در این صورت فرزندان به خواستههای آنها بیتوجه خواهند شد و خود را موظف به انجام آنها نخواهند دانست. تربیت مسئولیتی یکروزه نیست، آرامش، پایداری و مقاومت میخواهد و تا زمانی که یک اصل تربیتی حاصل شود، فرزند شما بارها اشتباه خواهد کرد. بنابراین در کوتاهمدت نمیتوان انتظار پیشرفت زیادی داشت.
2) توقع خود را کم کنید و پیشرفتهای کوچک را نیز در نظر بگیرد: کودکان و والدینی که از هر نظر کامل و بیعیب باشند وجود ندارند. فرزندان همیشه آنگونه که والدین توقع دارند عمل نمیکنند. مشکلات کودکان معمولاً یکشبه حل نمیشود و تغییرات در کودکان و بالغین تدریجی، آرام و مرحلهبهمرحله صورت میگیرد. برخی والدین وقتی در تغییر عادات و رفتارهای فرزندشان به مشکل برمیخورند، بهسرعت آشفته و ناامید میشوند و اعتمادبهنفس خود را از دست میدهند. حالآنکه باید به پیشرفتهای کوچک و تدریجی فرزندشان توجه نمایند زیرا کلید پیشرفتهای بزرگ، تشویق پیشرفتهای کوچک است.
3) در هر زمان تنها روی یک مشکل تمرکز نمایید: فرزند شما ممکن است مشکلات متعددی داشته باشد ولی اگر شما بخواهید همه موارد را باهم اصلاح نمایید، هرگز موفق نخواهید شد. برای موفقیت باید تنها یک مشکل را در نظر بگیرید و پس از حل آن بهنوبت به مشکل دیگری بپردازید. هدفتان را با کلمات سادهای که برای کودک قابلفهم باشد توضیح دهید و به او بگویید در این مورد خاص دقیقاً چه انتظاری از او دارید (مثلاً: میخواهم قبل از آمدن سر سفره دستهایت را صابون بزنی!) سپس به پیشرفتهای هرچند کوچک کودک در راه اصلاح رفتارش دقت نمایید (مثلاً: قبلاً اصلاً صابون نمیزده و حالا یکمرتبه صابون زده است، هرچند توقع ما چهار مرتبه صابون در روز باشد) و با واکنشهای مثبت و تحسینآمیز به او بفهمانید که رفتارش مناسب و موردپسند است.
4) با دید مثبت نگاه کنید و هرگز از تحسین کودکتان غافل نباشید: تحسین کودک بسیار ارزشمند است. کودکان در هر مرحله سنی که باشند تمایل دارند والدین آنها را بپسندند و از آنها راضی باشند. کودک نمیداند کدام رفتار مناسب و کدام نامناسب است. او هر رفتاری را که با واکنش والدین روبرو شود یا او را به هدف برساند مثبت تلقی کرده و تکرار خواهد نمود. تصور نکنید داشتن رفتار مناسب امری بدیهی و از وظایف فرزند شماست و یا رفتار مثبت به معنی رفتارهای فوقالعاده است. این طرز تفکر باعث میشود پرتوقع شوید، نسبت به رفتارهای مناسب فرزندتان بیاعتنا گردید و تنها به رفتارهای نامناسب و منفی او توجه نمایید. مسلماً بهجز رفتارهایی که شما را ناراحت میکند، رفتارهای مناسب و مثبت زیادی نیز در فرزند شما وجود دارد. اگر شما هر رفتار مناسبی را مثبت تلقی کنید و با واکنشی تأییدکننده به فرزندتان نشان دهید که از کدام رفتارش راضی هستید، کودک سعی میکند با تکرار آن رضایت بیشتر شما را به دست آورد. نشان دادن نارضایتی از رفتارهای نامناسب تنها زمانی مؤثر خواهد بود که قبل از آن فرزندتان را به دلیل رفتارهای مناسبش تشویق کرده باشید.
5) اهدافی را که در نظر دارید با نیازهای کودکتان منطبق نمایید: اهداف خود را متناسب با سن، شخصیت، توانایی، رشد عقلی و شرایط محیطی فرزندتان تعیین نمایید. همه کودکان در یک سن خاص وارد مرحله مشابهی نمیشوند و میزان آموزش پذیری آنها نیز به یکمیزان نیست. با توجه به اینکه همه افراد یکجور نیستند و موقعیتها نیز متفاوت است، یک راهحل قطعی و مستقل برای هر مشکلی وجود ندارد. راهحلی که امروز در مورد فرزندتان مؤثر است، ممکن است فردا تأثیرش را از دست بدهد یا روشی که برای یکی از کودکانتان جواب میدهد، شاید برای دیگری بیفایده باشد. اگر حوصله کنید میتوانید حتی روشهای ابتکاری و مؤثرتری خلق نمایید که بنا به شرایط خاص شما طراحی شده باشد.
6) مادران، پدران لطفاً هماهنگ عمل کنید: موفقیت والدین در تغییر رفتارهای کودک نیازمند هماهنگی بین پدر و مادر است. پیش از هر اقدامی، رفتارهایی را که میخواهید اصلاح کنید، دقیقاً مشخص نمایید و برای رفع آن برنامهای هماهنگ طراحی کنید. شما و همسرتان باید پیش از دست زدن به هر کاری در مورد کودکتان اتفاقنظر داشته باشید. وقتی تصمیم خود را گرفتید و روی برنامه اجرایی توافق کردید، هردو هماهنگ و یکسان عمل نمایید.