یافتههای پژوهشی نشان میدهد که زنان ایرانزمین از زمان مادها (که نخستین ساکنان آریایی ایرانزمین بودهاند) حجاب کاملی شامل پیراهن بلند چیندار و شلوار تا مچ پا و چادر و شنلی بلند روی لباسها، داشتهاند.
تجلیّات پوشش در میان زنان ایران چنان چشمگیر است که برخی از اندیشمندان و تمدن نگاران، ایران را منبع اصلی ترویج حجاب در جهان معرفی کردهاند.
این حجاب در دوران سلسلههای مختلف پارسها نیز معمول بوده است. در زمان زرتشت و قبل و بعدازآن، زنان ایرانی از حجابی کامل برخوردار بودهاند.
برابر متون تاریخی، در همه آن زمانها پوشاندن موی سر و داشتن لباس بلند و شلوار و چادر رایج بوده است و زنان با آزادی در محیط بیرون خانه رفتوآمد میکردند و هم پای مردان به کار میپرداختند؛ و این امور با حجاب کامل و پرهیز شدید از اختلاطهای فساد برانگیز همراه بوده است.
جایگاه فرهنگی پوشش در میان زنان نجیب ایرانزمین بهگونهای بوده است که در دوران سلطه کامل شاهان، هنگامیکه خشایارشاه به ملکه «وشی» دستور داد که بدون پوشش به بزم بیاید تا حاضران زیبایی او را بنگرند، وی امتناع کرد و برای این سرپیچی، بهحکم دادوران، عنوان «ملکه ایران» را از دست داد.
بررسی نقوش سنگی و طرحهایی از چندین بشقاب باستانی نشان میدهد که بانوان ساسانی پیراهنی بلند با آستین یا بدون آستین، پرچین و گشاد میپوشیدهاند و آن را با نواری در زیر سینه مانند زنان اشکانی جمع میکردند، از طرز قلمزنی و چین سازی پیراهن و دامن پیداست که در انتهای دامن بر پشت پا، پارچهای اضافه و پرچین به آن دوختهاند یقه پیراهن آنان اغلب گرد ولی یقه جلوباز تا پایینتر از سینه نیز دیده میشود زنان ساسانی گاهی چادر گشاد و پرچین سر میکردند که تا ساق پا میرسیده است.
در زمان ساسانیان همچون دوران پیش از آن، زنان از چادر بهعنوان پوشاک رو استفاده میکردند و در زیر آن پیراهنی میپوشیدهاند.
همچنین در این دوره پوشاندن صورت با نقاب نیز در میان زنان ایرانی وجود داشته است.
از عمده سربندهای ساسانی میتوان از کلاهی بلند یا گرد نام برد که به سبک پارتها با حفاظ گردن یا بدون آن است و گاه توسط نوارهایی بلند و باریک گره میخورد و تزیین میگردید. از زینتهای رایج دوران ساسانی، باید به گردن آویزههای پهن ساده یا مزین اشاره کرد و از عمده رنگهای موردپسند مردم در این دوره میتوان از سرخ، آبی آسمانی و سبز نام برد. لباس زنان این دوره تونیک بلندی بود که میتوانست آستینبلند یا بیآستین باشد که گاهی با کمر پوشیده میشده است. زنان این دوره از پیراهنی آستین و تنگ همراه با قطعهای حلقوی و لخت تا زیر ساقها را میپوشانده، استفاده میکردهاند که جنس پارچههای جلوی سینه و پاچهها با جنس پارچه آستینها و شانه، متفاوت بوده است. برخی از این پیراهنها دارای تزیینات نواری شکل در زیر بازو و نیز بر دور گردن بودهاند. طرح پارچهها بهصورت طرحهای پرنقشونگار و هندسی، یا بهصورت گلدوزی شده بوده است.
در دوران ساسانی تمام لباسها دارای آستینبلند است (درحالیکه زنان مادی و ایلامی آستینکوتاه رسم بوده است) ولی در عصر ساسانی تمام زنهای متشخص لباس آستینبلند میپوشیدند.
منبع: مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی