پاسخ به چند پرسش مهدوی
از کجا بفهمیم آنهایی که مدعی این هستند که امام زماناند، دروغ میگویند؟
مهمترین ملاک شناسایی امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف)، علائمی است که در خود حضرت است؛ مثل داشتن علم، قدرت، اعجاز الهی، ولایت تکوینی بر عالم هستی و... باوجوداین همه مدعیان دروغین که در طول تاریخ آمدند و رفتند و گاهی چندین نفر همزمان مدعی شدهاند امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) هستند، روند عاقلانه در تشخیص امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) این است که انسان به حرف هیچکس اعتنا نکند تا زمانی که برای او اثبات شود. این عاقلانه نیست که هرکس از هر گوشهای و با هر شرایطی ادعا نمود، انسان زندگی خود را رها کند و مدتی به دنبال او بیفتد؛ تا وقتیکه کاذب بودن فرد مدعی روشن شود. از منظر قرآن کریم نیز اینگونه رفتارها که پیروی از ظن و گمان در راه کشف حقیقت محسوب میشود، نهی شده است.
آیا باید منتظر دین و آیین جدیدی از سوی امام زمان با باشیم؟
با درنگ در برخی از احادیث مهدویت با روایاتی مواجه میشویم که در آنها بیان شده است که: «هرگاه امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) ظهور کند، آیین و دین جدیدی خواهد آورد.» اما معنای این سخن چیست؟ امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) اقامه کنندهٔ سنت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) هستند و امری که ایشان اقامه میکنند، درواقع همان سنت و شریعت نبوی است، نه شریعتی جدید. کتابی که ایشان معارف آن را تبیین خواهند کرد نیز همان کتاب قرآن موجود در جامعهٔ اسلامی است، نه کتاب جدید دیگری. پس تفاوت کجاست؟ تنها فرقی که در امر امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) وجود دارد، این است که بدون هیچ تحریفی و بدون هیچ تغییری اسلام واقعی را معرفی و دنبال میکنند. قرار نیست امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) کتاب جدیدی غیر از قرآن موجود ارائه دهند؛ بلکه ناصافیها و بدعتهایی که بر سر اسلام سایه افکنده را میزدایند و بسیاری از مباحث دینی فراموششده را احیا میکنند.
اینکه مشکلات شیعیان باوجود ندبه و استغاثه فراوان حل نمیشود، دلیل بر عدم وجود امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) نیست؟
پایه و اساس اعتقاد شیعه به امام، رفع مشکلات و گرفتاریهای شخصی و مصلحتهای فردی از طریق معجزه و کرامت نیست که اگر اینها اتفاق نیفتند، آن اعتقاد هم مخدوش شود. پیروی از امام برای زندگی بهتر و ارتباط بهتر با پروردگار عالم است. آنان همواره در طول تاریخ مشکلات مختلفی داشتهاند. بدون شک رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) را میتوانستند در زمان خود معضلات فراوان اسلام و مسلمین را با معجزه حل کنند، اما این اتفاق هرگز رخ نداد؛ زیرا قرار نیست همه کارها را پیامبر با معجزه انجام دهد. دربارهٔ امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) نیز مسئله همین است. قرار نیست همهٔ کارهای شیعیان را امام آنها -آنهم با کرامت و معجزه - انجام دهد. ما نیز نباید تصور کنیم چون امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) توان انجام کارهای خارقالعاده را دارد، باید تمام مشکلات شیعیان خود را برطرف سازد! وظیفهای که بر دوش شیعه قرار دارد، این است که با کسب معرفت و بصیرت، خود را در مسیر اسلام قرار دهد. طبیعتاً کسی که به زندگی خود رنگ و روی اسلامی میبخشد، استغاثهاش به امام نیز بیپاسخ نخواهد بود و گشایشها و کرامتهای اتصال به این منبع پرنور را به اشکال مختلف دریافت خواهد کرد.
چرا زمان دقیق ظهور توسط اهلبیت (علیهمالسلام) مشخص نشده است؟
انتظار سازنده و مؤثر تنها در سایهٔ مخفی بودن زمان ظهور شکل میگیرد؛ زیرا با مشخص بودن زمان ظهور، کسانی که میدانند ظهور را درک نمیکنند، انگیزهای برای تحرک و زمینهسازی نمیداشتند و به سکون و رکود روی میآوردند. حالآنکه با پنهان بودن زمان ظهور، انسانهای همه عصرها و دورهها به امید اینکه ظهور را در زمان خود ببینند، تلاش میکنند تا زمینههای ظهور را فراهم کنند و جامعه خود را به جامعهای صالح و پویا تبدیل نمایند. بهعلاوه، در صورت معین بودن وقت ظهور، چنانچه به دلیل مصلحتهای مهمتری ظهور در زمان وعده دادهشده رخ نمیداد، چهبسا افرادی در اصل اعتقاد به امام مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) دچار تردید میشدند.
دیدگاه برادران اهل سنت دربارهٔ مهدویت چگونه است؟
اعتقاد به ظهور منجی یک مسئلهٔ جهانی است؛ یعنی در همهٔ ادیان به آن اشاره شده است؛ اما اعتقاد به موعود، یک اصل مسلم اسلامی بوده که شیعه و سنی آن را قبول دارند. دانشمندان اهل سنت، احادیث نبوی زیادی را دراینباره نقل کردهاند و مسئله موعود آل محمد (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) اختصاص به شیعه نداشته و همهٔ مسلمانان آن را پذیرفتهاند. اگرچه میان دیدگاه شیعه و سنی تفاوتهایی وجود دارد اما در کتابهای اهل سنت بیش از ۵۰۰ حدیث نبوی راجع به ظهور نقل شده است. البته میتوان گفت این توجه به مباحث «موعود» و «ظهور» در نزد عالمان بزرگ اهل سنت مطرح است و این موضوع کمتر در میان تودههای مردم رواج داشته است و متأسفانه پارهای از فعالیتهای منفی، مؤثر واقع شدهاند. بههرحال از انکار موعود تا علم قطعی به وجود آن حضرت با مطالبی در منابع اهل سنت روبهرو میشویم، اما غالباً موضوع مهدویت مورد پذیرش دانشمندان اهل سنت قرار دارد؛ با این تفاوت که آنان اعتقاد دارند مهدی موعود (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) هنوز متولد نشده است؛ درحالیکه نظر شیعه چیز دیگری است. در این میان، جریان وهابی گری نیز با تمام توان در تضعیف این اعتقادات گام برداشته است.
چه چیزی مانع تشکیل حکومت امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) است که ظهور به تأخیر افتاده است؟
اگرچه بخشی از شرایط ظهور مربوط به حکمت الهی است و از حوزهٔ اختیار انسانی خارج است، اما طبق روایات ظهور، بخش قابلتوجهی از این شرایط، انسانی است؛ یعنی سنت تغییرناپذیر خدای متعال بر این تعلق گرفته است که سرنوشت انسانها با دست خودشان رقم بخورد تا فضای عمومی جامعهٔ بشری آمادگی لازم برای ظهور را پیدا کند. در قرآن کریم آمده است: «خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمیدهد، مگر اینکه خودشان آن را تغییر دهند.» بنابراین میتوان نتیجه گرفت یکی از سنتهای الهی هنوز تحقق نیافته است؛ اینکه خود مردم باید در تغییر سرنوشتشان و ظهور مهدی موعود (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) نقش خود را ایفا کنند.
منبع: ماهنامه خانه خوبان