توصیف خدای متعال
حکومت از آن کیست؟
طلب استجابت دعا
عرضه حاجات به درگاه الهی
امام سجاد (علیه‌السلام) برای روز عید قربان، دعایی با مضامین زیبا دارد که در آن ضمن توصیف حضرت باری تعالی، درخواستهای خویش را از حضرت قاضی الحاجات تمنا می‌کند و خالصانه و خاشعانه با معبود خود راز و نیاز می‌نماید:
پروردگارا! امروز روز فرخنده‌ای ست و بندگان یکتاپرست تو در چنین روز دورهم گرد آیند و از اقطار زمین به یکجا جمع شوند. همه از تو مسئلت دارند و همه دست طلب پیش آورده‌اند و همه به تو امیدوار و از تو بیمناک‌اند. در چنین کیفیت به‌سوی آنان می‌نگری و حاجاتشان برآوری.
توصیف خدای متعال
پروردگارا! من ترا دراین روز به بخشش و بخشایش تو سوگند می‌دهم آن چنانکه حاجات من در پیشگاه تو ناچیز و کوچک است از تو می‌خواهم که به روح مقدس محمد و آل محمد رحمت فرستی و می‌خواهم ای پروردگار ما، ای که سلطنت و حمدت ویژه توست، ای خداوند حلیم و کریم، ای آفریدگار مهربان و روزی‌رسان! ای منبع جلال و عظمت! ای پدید آورنده آسمان و زمین... در آن هنگام به بندگانت خیر و عاقبت ارزانی داری. در آن هنگام که به پرستندگان خود برکت بخشی و از نور هدایت بهره‌مند‌شان سازی، در آن هنگام که توفیق عبادت به آنان دهی و آنان را بسوی خویش راه بنمایی، در آن هنگام که بر درجه و منزلتشان بیفزایی و به خیر دنیا و آخرتشان رسانی.
ای پروردگار من! که سلطنت و حمدت برازنده الوهیت توست از تو می‌خواهم به روان مقدس محمد که بنده تو و پیامبر تو و حبیب تو و برگزیده از کائنات است و به روان فرزندان پارسا و پاک‌دامن و نیکوکار رحمت فرستی. رحمتی که جز تو هیچ کس به شماره‌اش توانا نباشد و ما را هم از بندگان صالح خویش شماری و از آنچه آنان خواسته‌اند به ما نیز بهره‌ای عطا فرمایی.
ای پروردگار جهان و جهانیان! چنان خواهم که ما و آنان را بیامرزی، زیرا تو بر هر چه اراده فرمایی توانا باشی.
پروردگارا! به درگاه تو حاجات خویش عرضه داشته‌ام و در این روز مبارک با فقر و مسکنت به‌سوی تو روی آورده‌ام. من آن اندازه که به رحمت و مرحمت تو طمع دارم هرگز از عبادت و طاعت خویش توقع ندارم، زیرا رحمت تو وسیع‌تر و مغفرت تو اطمینان‌بخش‌تر از طاعت و عبادت ما هست. پس به روان مقدس محمد و آل محمد رحمت فرست وهر حاجتی که به‌سوی تو آورده‌ام برآور زیرا خواسته‌های من بر تو سنگینی نکند و درخواست من در پیشگاه تو گزاف و بیهوده نباشد. من به‌سوی تو نیازمندم و تو از من بی‌نیازی، من تاکنون جز از تو خیر ندیده‌ام و جز تو هیچ کس از من دفع شر نکرده است و من جز از توای پرورد گار از هیچ کس امیدوار نیستم.
الهی! آن‌کسان که به امید کرم و کرامت به‌سوی آفریدگار روی آورند، خویشتن را برای عرض حاجات آماده سازند و من اکنون خود را آماده ساخته‌ام و با تهیه و تعبیه امید و آرزو به درگاه تو آمده‌ام و از تو عفو و مرحمت و کرم و کرامت تمنا دارم.
پروردگارا! به روح مقدس محمد و آل محمد رحمت فرست و با این امیدواری نومیدم مگردان.
ای خدا! ای بخشنده و بخشاینده! ای آنکه حاجت حاجتمندان هرچه مرموز باشد بر تو پنهان نیست، ای آنکه هرچه ببخشی خزانه سرشارت زوال نبیند، من به درگاه تو با دست تهی و روی سیاه آمده‌ام، مرا به طاعت و عبادتم تکیه‌ای نیست، نه طاعتی فرستاده‌ام که مقبول باشد و نه جز شفاعت محمد و آل محمد به شفاعت کسی پشت‌گرمی دارم. من به جرائم اعمال خویش اعتراف آورده‌ام، من اقرار دارم که بد کرده‌ام پس به عفو عظیم تو، به آن عفو که خطاکاران را شامل شود امیدوارم که مرا نیز مشمول خویش سازد. خطاکاران به خطای خود پایدار ماندند و روزگاری دراز در ملاهی و مناهی بسر آوردند ولی بخشایش توای پرورگار من نومیدشان نساخت و کرم تو محرومشان نداشت و من هم چشم طمع به بخشایش تو که خطاکاران را نومید و محروم نمی‌دارد دوخته‌ام.
ای پروردگار من! ای که رحمت تو وسیع و عفو تو عظیم و کرم تو عمیم است.
یا عظیم! یا کریم! به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و به‌سوی من با عطوفت و رحمت بنگر و فضل و مغفرت خویش را به من ارزانی دار.
حکومت از آن کیست؟
اللهم ان هذا المقام لخلفائک و اصفیائک و مواضع امنائک فی الدرجة الرفیعة آلتی اختصصتهم بها و قد ابتزوها و انت المقدر لذلک لا یغالب امرک ولا یجاوز المحتوم من تدبیرک کیف شئت و انـّی شئت و لما انت اعلم به غیر متهم علی خلقک ولا لارادتک حتی عاد صفوتک و خلفائک مغلوبین و مقهورین مبتزین یرون حکمک مبدلا و کتابک منبوذاً و فرائضک محرفة عن جهات اشراعک و سنن نبیک متروکة.
پروردگارا! دولت و حکومت ویژه خلفا و برگزیدگان تو باشد. آنان که از سوی تو چنین فرمان داشته‌اند و شایسته بودند که نماینده تو در جهان باشند، تو چنین خواسته‌ای و مشیت علیای تو به هر چه پیوندد با مصلحت مطلق و خیر محض مقرون است. کس نتواند تو را به انحراف متهم سازد و اراده مقدس تو را هوس شمارد. ولی برگزیدگان پاک‌دامن و شایسته تو به‌سوی تو مقهور و مغلوب و مظلوم بازگشته‌اند، فرمان تو را دستخوش تعطیل اهمال یافته‌اند و کتاب تو را متروک و سنت‌های پیامبر تو را پایمال دیده‌اند.
پروردگارا! بر دشمنانشان و آنان که به دشمنی این قوم رضا داده‌اند لعنت و نکبت فرو فرست و پیروان گمراه و سیاه‌کارشان را از درگاه خود بران.
پروردگارا! به روان محمد و آل محمد رحمت فرست زیرا حمد و مجد شایسته ذات حمید و مجید تو باشد.
پروردگارا! آن چنان که بر ابراهیم و آل ابراهیم برکات و تحیات فرستاده‌ای بیشتر و بالاتر و بهتر به روان محمد و آل محمد برکات و تحیات ارزانی فرمای و در گشایش و آسایش و تمکین و تأیید آنان شتاب فرمای.
طلب استجابت دعا
پروردگارا! چنان کن که نام من در جریده یکتا پرستان و اهل توحید و ایمان نگاشته آید و در صف قومی قرار گیرم که پیامبر و پیشوایان دین ترا تصدیق کرده‌اند تا من هم از پیروان برگزید گان تو که پیروی آنان بر بندگان تو واجب است به حساب آیم.
پروردگارا! غضب ترا جز حلم تو و خشم ترا جزعفو تو و عقوبت ترا جز رحمت تو بازنگرداند و مرا جز توبه و انابه و تضرع و التماس از عذاب تو نجات ندهد. پس به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و به آن قدرت که مردگان را زندگی دوباره بخشی و زمین‌های بی گل و گیاه را در گل و گیاه غرق کنی. به کار من گشایشی عطا کن و مرا از هلاک و دمار ایمن دار. دعای مرا مستجاب فرمای و شربت عافیت به کام من بیفشان و تا دم مرگ از شقاوت و سقوط معافم دار. مگذار که دشمنان من زبان به شماتت من گشایند و بر من چیره شوند.
الهی! اگر تو دست من بگیری و بلندم داری آن کیست که تواند فرودم بیاورد؟ و اگر تو از بلندی مرا به خواری بیاوری آن کیست که تواند دستم بگیرد و بلندم بدارد؟ تو تکریم کن تا کس نتواند توهینی کند و اگر تو توهینم کنی دیگر روی تکریم را نخواهم دید. اگر تو عذابم دهی از رحمت به دور مانم و اگر اراده تو به هلاکت من تعلق گیرد بنده تو بی‌کس و بیچاره خواهد ماند. من می‌دانم که به حکومت تو ظلم و ستم راه ندارد و هرگز به عقوبت کس شتاب نیاوری زیرا آنان که شتاب می‌دارند دوره حکومتشان کوتاه باشد و آنان که ستم کنند سخت ضعیف باشند ولی حکومت تو جاوید و لایزال است و قدرت تو درهم‌شکننده قدرت‌هاست.
عرضه حاجات به درگاه الهی
و قد تعالیت یا الهی عن ذلک علوا کبیراً.
پروردگارا! به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و مرا دستخوش بلیات و سزاوار نقمت و عذاب مفرمای. به من مهلت و فرصت بخش و از لغزش ایمنم دار و محنت به دنبال محنت بر من مبار، تو ضعف تن و سستی تدبیر و عجز و مسکنتم را می‌نگری و می‌نگری که از غضب تو امروز به تو پناه آورده‌ام. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست واز غضب خویش پناهم ده. از خشم تو به درگاه تو گریخته‌ام، به روان محمد و آل محمد رحمت فرست ومرا به درگاهت بپذیر، می‌خواهم که از عذاب تو ایمن باشم. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و از عذاب خود ایمنم دار، می‌خواهم که هدایتم کنی. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و هدایتم کن، از تو کمک می‌خواهم. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و کمک خویش از من دریغ مدار. به امید رحمت روی به‌سوی تو آورده‌ام. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و نومیدم مساز. می‌خواهم که بر دشمنان خود پیروز باشم. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و بر دشمنان پیروزیم بخش. از خزانه سرشار تو روزی می‌جویم. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و بر روزی‌ام بیافزای. از تو پشتیبانی و مدد می‌خواهم. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و پشتیبان من باش. گناهکارم و از تو آمرزش می‌طلبم. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و مرا بیامرز. تمنا دارم که دیگر دامنم به گناه نیالاید. به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و دامنم را از آلایش گناه برکنار دار، ای پروردگار من؛ زیرا چنان خواهم که هرگز به معصیت بازنگردم و از آنچه مکروه درگاه تو است برای همیشه پرهیز کنم و اگر اراده فرمایی این توفیق نصیب من خواهد شد.
خدای من! ای پروردگار من! ای خدای مهربان و روزی‌ده من! به روان محمد و آل محمد رحمت فرست و آنچه از تو خواسته‌ام به من باز ده. اراده کن، تقدیر کن، امضاء کن، رضا باش که حاجات من برآورده شود و این سعادت را برمن فرخنده و مبارک گردان و بر آنچه تمنا کرده‌ام به فضل و کرم خویش بیافزای، زیرا دست تو گشاده و انعام تو فراوان و خزانه تو سرشار است
فانک واسع کریم و چنان خواهم که خیر دنیای مرا با خیر آخرت بپیوندی و به نعیم جاویدانم رسانی. یا ارحم الراحمین.
منبع: دعای چهل و هشتم، صحیفه سجادیه.