1- عبادت و نیایش
امام خمینی مینویسد:
فرموده ائمه (علیهمالسلام) که: «عبادت ما عبادت احرار است که فقط برای حب خداست، نه طمع به بهشت یا ترس از جهنم است»
از مقامات معمولی و اول درجه ولایت است. از برای آنها در عبادات حالاتی است که به فهم ما و شما نمیگنجد.
و در جای دیگر میفرماید: شما خیال میکنید گریههای ائمه طاهرین (علیهمالسلام) و ... برای تعلیم بوده و میخواستهاند به دیگران بیاموزند؟
آنان با تمام آن معنویات و مقام شامخی که داشتند از خوف خدا میگریستند و میدانستند راهی که در پیش دارند پیمودنش چه قدر مشکل و خطرناک است.
از مشکلات، سختیها ناهمواریهای عبور از صراط که یکطرف آن دنیا و طرف دیگرش آخرت میباشد و از میان جهنم میگذرد خبر داشتند.
از عوالم قبر، برزخ، قیامت و عقبات هولناک آن آگاه بودند ازاینروی هیچگاه آرام نداشته و همواره از عقوبات شدید آخرت به خدا پناه میبردند.
شیخ صدوق (متوفا به سال 381) از ابراهیم بن عباس نقل میکند که: حضرت رضا (علیهالسلام) در شب کم میخوابید و بیشتر بیدار میماند، اکثر شبهایش را از اول شب تا صبح احیا میداشت (و به عبادت و نیایش میپرداخت).
و حتی اهل منزل خود را به نماز شب وادار میساخت.
شیخ صدوق در جای دیگر از رجاءبنابیضحاک نقل میکند که وی گفت:
مأمون به من مأموریت داد تا حضرت رضا (علیهالسلام) را (بهاجبار) از مدینه به مرو بیاورم (تا تحت نظر باشد) و دستور داشتم از راه مخصوصی امام را بیاورم و وی را از قم عبور ندهم (چون مرکز شیعیان بود و احتمال شورش میرفت) و شب و روز میبایست به نگهبانی از آن حضرت مشغول باشم. از مدینه تا مرو با حضرت بودم، به خدا سوگند کسی را مانند او در تقوا و کثرت ذکر خدا و خوف از او در تمام اوقات ندیدم؛ و سپس بهتفصیل، کیفیت ادای نمازها و ذکرها و راز و نیازهای حضرت را شرح میدهد.
آن حضرت درباره وحشت و هراس شیطان از نماز و نمازگزار میفرماید:
شیطان همواره از مؤمنی که مراقب وقت نمازهای پنجگانهاش باشد در هراس است و درصورتیکه وی نمازهای خود را ضایع کند بر او جرئت پیدا میکند و کمکم او را در گناهان بزرگ میاندازد.
برخیز و شستوشو کن با اشک خود وضو کن تحصیل آبرو کن در پیشگاه یزدان دور افکن این ریا را وین کبر و این هوی را یکدم بخوان خدا را چون عاشقی پریشان
2- انس به قرآن و تأمل در آن
اصولاً پیوند میان قرآن و عترت پیوندی عمیق، جاودانه و پایدار است که حدیث شریف ثقلین بدان شهادت داده است.
شیخ صدوق از یکی از معاصران حضرت چنین نقل کرده است: همه کلام حضرت و جوابها و مثالهایش برگرفته از قرآن بود، هر سه روز یکبار قرآن را ختم میکرد و میفرمود:
اگر بخواهم در کمتر از سه روز هم میتوانم آن را ختم نمایم اما هرگز به آیهای نمیرسم مگر اینکه در معنای آن و اینکه درباره چه چیزی و در چه وقتی نازل گشته، میاندیشم.
آن حضرت در مورد پیروی از قرآن میفرماید: قرآن کلام و سخن خداست از آن نگذرید و هدایت را در غیر آن نجویید که گمراه میشوید.
3- اطاعت از ولی امر
اساساً تمامی ائمه اطهار (علیهمالسلام) تا قبل از رسیدن به مقام امامت مطیعترین فرد نسبت به ولی امر خویش بودهاند.
امام کاظم (علیهالسلام) فرمودهاند:
«علی، پسرم، بزرگترین فرزندم است و سخنانم را شنواتر و دستوراتم را مطیع تر است».
و اینک ما که در زمان غیبت حضرت صاحب العصر (علیهالسلام) به سر میبریم نیز بایستی با تمام توان خویش از ولایتفقیه که منصب نمایندگی از جانب حضرت حجت (علیهالسلام) است، حمایت و پاسداری نماییم؛ و چه بسیار دور از حقیقتاند آنان که با طرح شبهات کودکانه میخواهند اصل ولایتفقیه را زیر سؤال برند، درصورتیکه اطاعت از ولیفقیه در زمان غیبت، مورد تصریح حضرات معصومین (علیهمالسلام) قرار گرفته است و حضرت امام خمینی نیز بهتفصیل در کتاب ولایتفقیه به شرح آن پرداختهاند.
در قسمتی از کتاب فوق میخوانیم:
الفقهاء امناء الرسل... همانطور که پیغمبر اکرم مأمور اجرای احکام و برقراری نظامات اسلام بود و خداوند او را رئیس و حاکم مسلمین قرار داده و اطاعتش را واجب شمرده است فقهای عادل هم بایستی رئیس و حاکم باشند و اجرای احکام کنند و نظام اجتماعی اسلام را مستقر گردانند.
منبع: ماهنامه کوثر شماره 15